Układ proprioceptywny

System proprioceptywny nazywany zmysłem położenia ciała. Dostarcza informacji z mięśni, stawów, wiązadeł o pozycji ciała oraz ich ruchach (czucie głębokie). Dzięki impulsom proprioceptywnym zdajemy sobie sprawę z tego, w jakiej pozycji jest nasze ciało bez konieczności patrzenia. Działanie tego układu jest niezbędne do wykonywania różnorodnych płynnych i efektownych ruchów. Układ proprioceptywny odpowiedzialny jest za zwiększenie świadomości ciała oraz kierowanie kontrolą motoryczną i planowaniem motorycznym. Układ ten wysyła do mózgu informacje pochodzące z mięśni i stawów, co umożliwia poprawne trzymanie kredki, prawidłowe siedzenie, trzymanie łyżki, przytulanie się z odpowiednia siłą. Ponadto umożliwia płynne chodzenie, bieganie, siedzenie, stanie i leżenie.

Dzieci, które mają nieprawidłową organizację proprioceptywną wspomagają wykonywane czynności kontrolą układu wzrokowego, co oznacza, iż muszą patrzeć na to, co robią i potrzebują więcej czasu na przeanalizowanie wykonania czynności.

Przykładowe ćwiczenia do stymulacji układu proprioceptywnego niewymagające specjalistycznego sprzętu:

• proste tory przeszkód tworzone w warunkach domowych, np. ułożone na podłodze poduszki, koce, ręczniki, stołki, krzesła, materiały o różnych fakturach,

• skakanie na dmuchanym materacu,

• przesuwanie do przodu krążka podczas skakania na jednej nodze (gra w klasy),

• wbieganie i zbieganie ze schodów,

• toczenie się na materacu w różnych kierunkach,

• ślizganie się na małym kocyku wypełnionym np. grochem – dziecko leżąc na brzuchu, odpycha się rękami od podłoża albo my ciągniemy dziecko za kocyk lub ręce,

• naleśnik czyli zawijanie dziecka w koc, folię z pęcherzykami, karimatę (głowa zawsze na zewnątrz), następnie dociskanie pleców, pośladków, rąk, nóg z wykorzystaniem woreczków, materacyków wypełnionych ryżem, piaskiem, grochem czy fasolą,

• zabawy w przepychanie i siłowanie się; dziecko i rodzic stykają się plecami, nogami, ramionami lub dłońmi.